«Μπορεί η ηθική ενός τίμιου άνδρα να αλλάξει μια διεφθαρμένη κοινωνία ή θα τον πουν ηλίθιο»;
H One from the Heart παρουσιάζει την βραβευμένη ταινία του Ρώσου Γιούρι Μπίκοφ, Ο Ηλίθιος. Η ταινία πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο αποσπώντας το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για τον πρωταγωνιστή Αρτέμ Μπιστρόφ, το Βραβείο Ανθρωπισμού από την Οικουμενική Επιτροπή καθώς και το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Επιτροπή Νεότητας. Στη συνέχεια κέρδισε το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου στο Φεστιβάλ Σότσι αλλά και το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Les Arcs ανάμεσα σε άλλα.
Ο Ηλίθιος έχει διανεμηθεί εμπορικά σε πλήθος χωρών ανάμεσα στις οποίες πρόσφατα και οι ΗΠΑ όπου αποθεώθηκε από τους κριτικούς (New York Times, Village Voice, Indiewire, Ταινία της εβδομάδας στο Film Comment).
Η ταινία θα βγει στις ελληνικές αίθουσες στις 17 Δεκεμβρίου 2015.
Ένας υδραυλικός, ο αθώος και ιδεαλιστής Ντίμα αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο του μελετώντας για να γίνει μηχανικός. Ένα βράδυ πηγαίνοντας σε μια εργατική πολυκατοικία για μια διαρροή αντιλαμβάνεται ότι το πολυώροφο κτίριο όπου στοιβάζονται δεκάδες οικογένειες πρέπει να εκκενωθεί γιατί υπάρχει άμεσος κίνδυνος να καταρρεύσει. Τρέχει να ειδοποιήσει τη δήμαρχο και τις δημοτικές αρχές, όμως καταλαβαίνει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Ο Ντίμα περνάει όλη τη νύχτα κυνηγώντας τους διεφθαρμένους τοπικούς αξιωματούχους σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σώσει εκείνους που η καλή κοινωνία έχει αποφασίσει να ξεχάσει.
Η δεύτερη μεγάλου μήκους του Γιούρι Μπίκοφ τον καθιερώνει ως ένα από τα μεγάλα νέα ονόματα του Ρωσικού, αλλά και του παγκόσμιου σινεμά, σε ένα σκληρό δράμα με πολιτικές αιχμές, γεμάτο ανατροπές που καθηλώνουν μέχρι το τελευταίο λεπτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλο που η ταινία έχει εν μέρει χρηματοδοτηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας ο σκηνοθέτης δεν κάνει κανένα συμβιβασμό ως προς την απεικόνιση της πατρίδας του. Ο ίδιος ο Ρώσος Υπουργός Πολιτισμού έχει ξεκαθαρίσει ότι μετά από ταινίες όπως Ο Ηλίθιος και το Λεβιάθαν θα σταματήσει να χρηματοδοτεί σχέδια παραγωγής που παρουσιάζουν αρνητική εικόνα για τη Ρωσία.
Όπως αναφέρει ο σκηνοθέτης: «Είχα αυτή την ξεκάθαρη ιδέα να κάνω μια ταινία για έναν απλό υδραυλικό, έναν συνηθισμένο άνθρωπο ενάντια σε όλο το σύστημα της γραφειοκρατίας. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου: οι ζωές 800 ανθρώπων, οι οποίοι ζουν σε μια παλιά εργατική πολυκατοικία που ενδέχεται να καταρρεύσει μέσα σε μια νύχτα, κινδυνεύουν. Ο τίτλος της ταινίας Ο Ηλίθιος αναφέρεται στην άποψη που έχουν οι άλλοι για τον πρωταγωνιστή και τις πράξεις του και όχι φυσικά για τις ικανότητες του. Είναι ένας απόλυτα λογικός και σοβαρός άνθρωπος σε ένα παράλογο κόσμο. Όταν η «μάχη» ξεκινάει οι περισσότεροι ήρωες αντιδρούν σύμφωνα με τα φυσικά τους ένστικτα: να μείνουν ζωντανοί, να διατηρήσουν την ησυχία τους και τον τρόπο ζωής τους. Ξαφνικά σε αυτή τη μάχη εμφανίζεται ένας στρατιώτης με ένα συγκεκριμένο κώδικα, τη συνείδηση του. Τέτοιοι άνθρωποι είναι σπάνιοι σήμερα. Τους αποκαλούμε ρομαντικούς, αλτρουιστές, ιδεαλιστές ή απλά ανόητους και «ηλίθιους» για να δείξουμε ότι δεν συμπεριφέρονται νορμάλ, σε μια εποχή που ο κυνισμός, ο φόβος και η αδιαφορία κυριαρχούν. Τέτοιοι «ηλίθιοι» υπάρχουν ακόμα στη χώρα μου και αυτό μου δίνει ελπίδα».
Έγραψαν για την ταινία:
«Μια αξέχαστη ταινία, γροθιά στο στομάχι». Stephen Holden, The New York Times
«Μη το χάσετε! Ένας θρίαμβος για το Ρωσικό Σινεμά. Μια συγκλονιστική απεικόνιση ενός διεφθαρμένου συστήματος και μια απίστευτα στιβαρή ιστορία ηθικών διλλημάτων». Nikola Grozdanovic, The Playlist / Indiewire
«Γενναία και ξεχωριστή. Η ταινία, η καλύτερη του Μπίκοφ, διαδραματίζεται στην παρωδία καπιταλισμού που είναι η νέα Ρωσία… Ο Μπίκοφ δεν χαρίζεται στις απεικονίσεις των θυμάτων του συστήματος. Η ερμηνεία της Σούρκοβα (στο ρόλο της δημάρχου) είναι ένα αριστούργημα στυγνού πολιτικάντικου πραγματισμού και βρίσκεται στην καρδιά της ταινίας». Alan Scherstuhl, Village Voice
«Ο Φρανκ Κάπρα θα έδινε την έγκριση του για την ταινία Ο Ηλίθιος, ένα δυνατό Ρωσικό δράμα, με ήρωα ένα μοναχικό υδραυλικό που ορθώνει το ανάστημά του ενάντια σε ένα διεφθαρμένο σύστημα. Με τεράστιες ρωγμές από τη βάση ως την ταράτσα, το ετοιμόρροπο κτίριο θα μπορούσε να είναι μια μεταφορά για την ίδια τη Ρωσία […] Ο Κάφκα συναντά τους Σοπράνος, καθώς ο Μπίκοφ δημιουργεί έναν παράλογο κόσμο κρυμμένων μυστικών και ανεξιχνίαστων εγκλημάτων, όπου αυτοί που δεν συμμορφώνονται εξαφανίζονται. Σε τι χρησιμεύει ένας έντιμος άνθρωπος σε έναν τέτοιο κόσμο; Μετά το ντεμπούτο του The Major που είχε κάνει πρεμιέρα στην Εβδομάδα Κριτικής στις Κάννες, ο σκηνοθέτης – σεναριογράφος Γιούρι Μπίκοφ επανέρχεται με μία ακόμα μεγάλη ταινία, που αξίζει ακόμα μεγαλύτερης προσοχής σε φεστιβάλ και σε κινηματογράφους». Peter Debruge, Variety
«Η καλύτερη ταινία που είδα στο Λοκάρνο ήταν Ο Ηλίθιος, η δεύτερη ταινία του Γιούρι Μπίκοφ. Η ταινία λέει μια απλή αλλά δυνατή ιστορία – ένας τίμιος υδραυλικός ανακαλύπτει ότι μια εργατική πολυκατοικία βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης και έχει μια νύχτα στη διάθεσή του για να πείσει τη διεφθαρμένη δημοτική αρχή ότι το κτήριο πρέπει να εκκενωθεί. Πρόκειται για μια ιστορία όπου ο χρόνος μετράει αντίστροφα, κι όμως έχει ένα προσεκτικά μετρημένο ρυθμό». Wendy Mitchell, Screen
«Μια έξυπνη, φτιαγμένη για το ευρύ κοινό ιστορία ενός τίμιου ανθρώπου που κάνει το «ηλίθιο» λάθος να νομίζει ότι μπορεί να αλλάξει το μυαλό διεφθαρμένων γραφειοκρατών, η εκπληκτικά δομημένη ταινία Ο Ηλίθιος του Γιούρι Μπίκοφ αποτελεί ένα θυμωμένο κάλεσμα ενάντια στην κατάσταση που επικρατεί στη σύγχρονη Ρωσία». Mark Adams, Screen
«Ένας εκρηκτικός συνδυασμός ηθικού δράματος και ενός ευρύτερου ειρωνικού πορτρέτου μιας χώρας όπου η διαφθορά και η απληστία μάλλον είναι οι μόνες αξίες που έχουν απομείνει. Αυτή η καλολαδωμένη μηχανή αφήγησης σε συνδυασμό με έναν έξυπνο μηχανισμό σασπένς συνεχώς ανεβάζει την ένταση όσο οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ των ενόχων συνεχίζονται. Ο Ηλίθιος που έρχεται από το διαγωνιστικό του Λοκάρνο θα αποτελέσει αναμφίβολα τη μεγαλύτερη επιτυχία του Μπίκοφ μέχρι τώρα». Boyd van Hoeij, Hollywood Reporter
«Η ταινία που ξεχώρισε για μένα φέτος είναι Ο Ηλίθιος του Γιούρι Μπίκοφ. Ο πρωταγωνιστής, ο Ντίμα (Αρτέμ Μπιστρόφ), είναι ένας υδραυλικός αφοσιωμένος στη δουλειά του που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει έναν κόσμο διαφθοράς. Όλα ξεκινούν όταν ανακαλύπτει μια ρωγμή στον τοίχο μιας εργατικής πολυκατοικίας όπου ζουν απόβλητοι της κοινωνίας σε μια ρωσική πόλη που δεν κατονομάζεται. Η ρωγμή μπορεί να οδηγήσει το κτίριο σε άμεση κατάρρευση. Ουσιαστικά, Ο Ηλίθιος χρησιμοποιεί τη στρατηγική αφήγησης «έχουμε 24 ώρες για να σώσουμε την κατάσταση» και αναποδογυρίζει την παρηγορητική ιδέα ότι όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε το κοινό καλό. Ο βραβευμένος για την ερμηνεία του Μπιστρόφ εντυπωσιάζει στο ρόλο του Ντίμα: αφελής, και αδαής μπροστά σε όλες τις δοσοληψίες που συναντά απέναντί του. Ο Μπίκοφ που έγραψε και το σενάριο, ενορχηστρώνει μια ομάδα φανταστικών ηθοποιών για να μας χαρίσει ένα αποκαλυπτικό πορτρέτο μιας κοινωνίας υπνωτισμένης από το θέαμα της ίδιας της παραλυτικής της διαφθοράς». Chris Darke, Cinemascope